Wat is hooggevoeligheid? Mensen die hooggevoelig zijn, zijn gevoeliger voor indrukken en prikkels dan de gemiddelde mens. De informatieverwerking tussen het binnenkomen van een prikkel en het verwerken hiervan door de hersenen werkt bij een hooggevoelig persoon uitgebreider en nauwkeuriger. Een hooggevoelig persoon merkt in het dagelijks leven dan ook meer signalen en details op, en heeft meer tijd nodig om indrukken te verwerken. De waarneming kan zelfs zo intens zijn dat het naar en pijnlijk wordt, net zoals bij autistische mensen. Zo kunnen sommige hooggevoelige mensen niet tegen hard en onverwacht geluid. Anderen hebben weer een overactieve waarneming bij geur of tast, en bij sommigen zijn alle zintuiglijke waarnemingen overactief (zie ook p.21 en 22 van ‘Voluit leven met hooggevoeligheid’ van Susan Marletta-Hart).
Gelukkig heeft hooggevoelig zijn ook veel mooie kanten. Vooral als je goed met deze eigenschap om kunt gaan. Een hooggevoelig persoon is vaak consciëntieus en overweegt uiterst grondig. Ook zijn hooggevoeligen vaak invoelend, creatief en kunnen ze intens genieten: van lekker eten, natuur, kunst en muziek. Andere belangrijke kenmerken van een hoogsensitief persoon (kunnen) zijn:
- Zijn zich bewust van subtiele signalen in de omgeving.
- Worden beïnvloed door de stemmingen van anderen.
- Tijdens drukke dagen hebben zij meer behoefte om zich terug te trekken in bed, een donkere kamer of een plek waar men ongestoord alleen kan zijn.
- Raken gemakkelijk overvoerd door zaken als fel licht, sterke geuren, grove weefsels of harde sirenes.
- Hebben een rijke en complexe innerlijke belevingswereld.
- Voelen zich niet op hun gemak bij harde geluiden.
- Kunnen diep geroerd raken door kunst of muziek.
- Schrikken snel.
- Als hoogsensitieven zich in een omgeving niet prettig voelen, weten zij meestal wat er moet gebeuren om dat te veranderen (door bijvoorbeeld het licht te dimmen of het meubilair te verplaatsen).
- Raken geïrriteerd als mensen hen te veel tegelijkertijd willen laten doen.
- Doen erg hun best om te voorkomen dat er fouten worden gemaakt of dat ze iets vergeten.
- Kijken bij voorkeur niet naar gewelddadige films of tv-programma’s.
- Voelen zich ongemakkelijk als er veel om hen heen gebeurt.
- Veranderingen in het leven brengen hen van hun stuk.
- Geven hoge prioriteit aan het vermijden van situaties die hen van streek maken of overbelasten.
- Als kind worden/werden zij door hun ouders of leerkrachten gevoelig of verlegen gevonden.
(Bron: Aron, Elaine N., Hoog sensitieve personen: Hoe blijf je overeind als de wereld je overweldigt, Amsterdam, Uitgeverij Archipel, 2002.)
Als hooggevoelige is het zeker de moeite waard om je verder in dit onderwerp te verdiepen. Het helpt je om je “eigenaardigheden” te herkennen, deze te accepteren, en te weten wat je eigen gebruiksaanwijzing is. Ook kun je veel baat hebben bij mediteren. Hierdoor raak je minder snel overprikkeld, leer je herkennen wanneer je overprikkeld bent en hoe je hier dan het beste mee om kunt gaan. Ook zou je je als hooggevoelig persoon kunnen afvragen wat nu juist de positieve kanten van deze karaktereigenschap zijn (bijvoorbeeld invoelend, creatief en grondig), en hoe je deze verder kunt ontwikkelen. Iedereen die denkt dat hij of zij (of een gezins- of familielid) hooggevoelig zou kunnen zijn, en zich hierdoor in het dagelijks leven misschien wel beperkt voelt, raad ik zeker aan meer over dit onderwerp te lezen.
In de praktijk van alledag is het als hooggevoelige belangrijk om je grenzen aan te geven. Hierbij is het misschien niet altijd verstandig letterlijk het woord hooggevoelig in de mond te nemen. Het klinkt mij altijd een beetje zweverig en aanstellerig in de oren, en dit doet absoluut geen recht aan wat deze karaktereigenschap daadwerkelijk inhoudt.
Maar goed, uiteindelijk maakt het niet zoveel uit wat voor etiket je op je eigen karakter plakt, het gaat erom dat je je eigen gebruiksaanwijzing kent en hiernaar leeft, zonder je al te veel aan te trekken van wat anderen hiervan vinden!
Elaine Aron is de grondlegster van het begrip hoog sensitief persoon (HSP). In dit YouTube filmpje legt Elaine Aron uit wat dit begrip inhoudt. https://www.youtube.com/watch?v=04gnoReKgD4
Geplaatst door: Corine